Het e-boeken uitleenplatform: Wat is het?
Digitaal lezen en lenen via het e-boeken uitleenplatform
Via het e-boeken uitleenplatform cloudLibrary kunnen bibliotheekleden van thuis uit e-boeken zoeken, lenen en lezen via de cloudLibrary-app op een eigen toestel naar keuze: e-reader, computer, smartphone, tablet. De e-boeken zullen ook te vinden zijn in de bibliotheekcatalogi die Cultuurconnect beheert. Leden krijgen toegang via hun Mijn Bibliotheek-profiel dat gekoppeld is aan hun lidkaarten.
Meer informatie over het aanmaken van een Mijn Bibliotheek-profiel kan je hier terugvinden. Is jouw bibliotheek nog niet gekoppeld aan Mijn Bibliotheek en werk je met het ticketsysteem? Dan kan je hier een handleiding terugvinden over het werken met tickets.
Uitlenen gebeurt volgens het ‘single use’ principe: van een e-boek wordt een digitaal exemplaar gekocht en elk exemplaar kan maar door 1 lid gelijktijdig worden uitgeleend. Bibliotheekleden kunnen 2 boeken gelijktijdig lezen en 2 boeken reserveren. Na 6 weken verdwijnt het boek automatisch van het toestel, tenzij de lener het vroeger inlevert.
De e-boekendienst kwam tot stand in samenwerking met Standaard Boekhandel en Bibliotheca met het platform cloudLibrary. De dienst wordt aangestuurd door de stuurgroep Digitale collecties en de werkgroep E-boeken.
De collectie
Alle deelnemende bibliotheken maken gebruik van 1 gemeenschappelijke collectie. Alle leden van de deelnemende bibliotheken kunnen gelijk welke titel uit de collectie lenen. De collectie wordt aangekocht door een groep van gespecialiseerde bibliotheekmedewerkers.
Bij de samenstelling van de collectie houden de collectievormers rekening met de populariteit, betaalbaarheid en de doelgroep volwassenen. Er moet voor elk wat wils in de collectie zitten. De klemtoon ligt op aantrekkelijke, vlot leesbare fictie (spannende en romantische boeken, literaire romans) en populaire non-fictie voor volwassen lezers. Er worden zowel actuele titels als oudere in het aanbod opgenomen. Hoeveel actuele titels er opgenomen worden, is afhankelijk van de uitgevers. Zij bepalen welke titels aangekocht kunnen worden. Sowieso streven de collectievormers naar een goede mix, los van de hype van het moment. De startcollectie zal bestaan uit een 3000-tal Nederlandstalige titels.
De Nederlandstalige collectie wordt verder aangevuld met een Engelstalig aanbod. Als het budget het toelaat, voegen we andere doelgroepen, genres of talen toe. Momenteel zitten er nog geen audioboeken in het aanbod, daar dit bijkomende onderhandelingen met de uitgevers vraagt. Dit kan later herbekeken worden in samenspraak met de Werk- en Stuurgroep.
Maak kennis met de collectievormers
Joris Gielen is collectievormer fictie in de Turnhoutse bibliotheek. Ook voor de e-boekencollectie ontfermt hij zich over de fictie voor volwassenen.
Catherine Vanheusden doet collectievorming Engelstalige fictie, smart thinking en muziek in Muntpunt (Brussel). Voor de e-boeken is ze collectievormer Engelstalige literatuur.
Tom Verhelst is in de bib van Brugge coördinator filialen en verantwoordelijk voor de collectievorming informatief volwassenen (Landen, Wetenschap-Techniek, Samenleving), strips en grote letter. Hij neemt de non-fictie in de e-boekencollectie voor zijn rekening.
Ludovic Bouckaert is een vaste waarde in de Krook (Gent). Hij zorgt er voor dat je een mooie collectie anderstalige e-boeken (Frans, Duits, Spaans en Italiaans) op het e-boekenplatform treft.
Toelichting bij de reactie vanuit de Vlaamse Auteursvereniging (VAV)
Bij de lancering van de e-boekendienst kwamen er negatieve reacties van de Vlaamse Auteursvereniging (VAV) en sommige auteurs. Hun belangrijkste frustratie was dat ze niet weten of wisten welke vergoeding zij zullen ontvangen voor de e-boeken waar we licenties van aankopen. Ze spraken daar de bibliotheken en Cultuurconnect op aan terwijl de vergoeding van de auteur een zaak is tussen elke uitgever en auteur. Na overleg met de VAV, de Groep Algemene Uitgevers (GAU) en Cultuurconnect op het kabinet van minister Jambon heeft Cultuurconnect er voor gezorgd dat Standaard Boekhandel, in samenspraak met de GAU, prijsinformatie gaf over de licentievergoeding die de uitgevers ontvangen. Met die informatie in de hand kunnen de auteurs dan in gesprek met de uitgevers.
Het is in elk geval zo dat de prijs van de licenties voor e-boeken het de uitgevers mogelijk maakt hun auteurs een correcte vergoeding te geven. We hopen dat, eenmaal de e-boekendienst een tijdje loopt, de auteurs hun vergoedingen zullen beginnen ontvangen van hun uitgevers.
Een tweede frustratie die VAV uitte was dat zij niet betrokken waren bij de aanbesteding. Cultuurconnect heeft de VAV ingelicht over de aanbesteding, maar van bij de start gesteld dat de aanbesteding liep via een vertrouwelijke procedure die veel onderhandelingen vergde. Daarom was het niet mogelijk om, tijdens die onderhandelingen als Cultuurconnect daarnaast nog eens een parallel gesprek te voeren met de VAV en andere stakeholders.
Nu we in een andere fase zijn is Cultuurconnect uiteraard bereid om gesprekken te voeren met alle stakeholders, wat we ook getoond hebben tijdens het gesprek op het kabinet van de minister.
Een laatste frustratie van de VAV is dat de licenties niet gebaseerd zijn op een regeling zoals bij het leenrecht en de leenvergoeding. Die frustratie delen we natuurlijk met de VAV. Cultuurconnect startte de onderhandelingen rond de e-boeklicenties met het idee om een kopie te maken van de regeling rond het papieren boek: een aankoop van een boek en vervolgens een vergoeding per uitlening. Omdat de uitgevers weigerden om mee te stappen in dit model resulteerden de onderhandelingen in een ander en duurder model. Die onverwachte uitkomst van de onderhandelingen was de reden waarom Cultuurconnect, vooraleer de onderhandelingen te beslechten, een bijkomende bevraging van de bibliotheken organiseerde in de loop van de zomer van 2019.
Er is afgesproken dat de evaluatie van het eerste kwartaal van de e-boekendienst de basis zal zijn voor nieuwe gesprekken met de VAV, de GAU en Cultuurconnect.